Τρόποι διαχείρισης επικίνδυνων ουσιών

Έκθεση

Οι μεγάλες επιχειρήσεις συχνά χρησιμοποιούν περισσότερα από
1 000 διαφορετικά χημικά προϊόντα (π.χ. βαφές/χρώματα, μελάνια, κόλλες και προϊόντα καθαρισμού) και εκατομμύρια εργαζόμενοι έρχονται σε επαφή με χημικούς και βιολογικούς παράγοντες που μπορούν να τους βλάψουν. Ωστόσο, πολλοί εργαζόμενοι δεν γνωρίζουν ότι έρχονται σε επαφή με επικίνδυνες ουσίες.

-Το 38 % των επιχειρήσεων της ΕΕ ανέφεραν την παρουσία χημικών ή βιολογικών ουσιών σε μορφή υγρών, αναθυμιάσεων ή σκόνης στους χώρους εργασίας τους (ESENER-2)

-Σύμφωνα με τους εργαζόμενους που συμμετείχαν στην έρευνα στην ΕΕ το 17% ανέφερε ότι εκτίθεται σε χημικά προϊόντα ή ουσίες τουλάχιστον κατά το ένα τέταρτο του χρόνου εργασίας του (Ευρωπαϊκή Έρευνα για τις Συνθήκες Εργασίας)

-το 11% ανέφερε ότι εισπνέει ατμούς για χρονικό διάστημα που υπερβαίνει το ένα τέταρτο του χρόνου εργασίας του (Ευρωπαϊκή Έρευνα για τις Συνθήκες Εργασίας)

-το 15% ανέφερε ότι εκτίθεται σε καπνό, αναθυμιάσεις, σωματίδια και σκόνη για χρονικό διάστημα που υπερβαίνει το ένα τέταρτο του χρόνου εργασίας του (Ευρωπαϊκή Έρευνα για τις Συνθήκες Εργασίας)

Κλάδοι που εκτίθενται σε μεγαλύτερο κίνδυνο

Οι επικίνδυνες ουσίες είναι παρούσες σε όλους τους κλάδους, είτε πρόκειται για παραδοσιακούς κλάδους όπως η γεωργία, η μεταποίηση και ο κλάδος των κατασκευών είτε πρόκειται για «νέους και αναδυόμενους» κλάδους, όπως η ανακύκλωση και η κατ' οίκον φροντίδα. Οι νέες τεχνολογίες, οι αναπτυσσόμενοι τομείς και οι αλλαγές στον τρόπο οργάνωσης της εργασίας μπορούν να καταλήξουν σε αυξημένο κίνδυνο πρόκλησης βλάβης από χημικούς παράγοντες. Η έκθεση σε επικίνδυνες ουσίες αναφέρθηκε σε διάφορους κλάδους με τα ακόλουθα ποσοστά:

62γεωργία, δασοκομία και αλιεία 52μεταποίηση 51κατασκευές, διαχείριση απορριμμάτων, υδροδότηση και ηλεκτροδότηση

Κίνδυνοι για συγκεκριμένες ομάδες

Ορισμένες ομάδες εργαζομένων μπορεί να διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο έκθεσης σε επικίνδυνες ουσίες στον χώρο εργασίας, επειδή δεν έχουν εμπειρία, έχουν άγνοια των κινδύνων ή είναι σωματικά πιο ευάλωτοι. Τα άτομα που αλλάζουν συχνά εργασία ή απασχολούνται σε θέσεις προσωρινής ή άτυπης απασχόλησης ενδέχεται επίσης να διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο. Άλλοι εργαζόμενοι μπορεί επίσης να είναι επίσης κατά καιρούς ευάλωτοι για διάφορους λόγους όπως, για παράδειγμα, όταν διεξάγουν μη στερεότυπες εργασίες υψηλού κινδύνου, όπως οι εργασίες συντήρησης.

Γυναίκες
Νεαροί εργαζόμενοι
Διακινούμενοι εργαζόμενοι
Άτομα που εργάζονται υπό καθεστώς προσωρινής ή άτυπης απασχόλησης
Εργαζόμενοι που δεν διαθέτουν κατάλληλη κατάρτιση ή ενημέρωση

Καρκινογόνα

Η έκθεση σε καρκινογόνα στον χώρο εργασίας ευθύνεται για την πλειονότητα των θανατηφόρων επαγγελματικών ασθενειών στην ΕΕ. Πολλοί από τους θανάτους αυτούς θα μπορούσαν να είχαν προληφθεί. Υπάρχουν συγκεκριμένες διατάξεις στην ΕΕ για την προστασία των εργαζομένων: σύμφωνα με την οδηγία για τους καρκινογόνους ή μεταλλαξιογόνους παράγοντες, οι εργοδότες πρέπει να αποφεύγουν ή να ελαχιστοποιούν την έκθεση σε καρκινογόνους ή μεταλλαξιογόνους παράγοντες. Ο EU-OSHA είναι ένας από τους έξι εταίρους που υποστηρίζουν την πρωτοβουλία «Χάρτης πορείας για τους καρκινογόνους παράγοντες».

περίπου 1,6 εκατομμύρια Κάθε χρόνο διαγιγνώσκονται με καρκίνο στην Ευρώπη περίπου 1,6 εκατομμύρια άνθρωποι παραγωγικής ηλικίας

περισσότεροι από 120 000 άνθρωποιΕκτιμάται ότι περισσότεροι από 120 000 άνθρωποι ετησίως εμφανίζουν καρκίνο στην ΕΕ εξαιτίας της επαγγελματικής έκθεσής τους σε καρκινογόνους παράγοντες

Περίπου 80 000 θάνατοι Περίπου 80 000 θάνατοι ετησίως οφείλονται στην επαγγελματική έκθεση σε καρκινογόνους παράγοντες

Το 53% περίπου του συνόλου των θανάτωνΤο 53% περίπου του συνόλου των θανάτων που σχετίζονται με την εργασία οφείλονται σε καρκινογόνα

Σε 2,4 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως ανέρχονται οι άμεσες δαπάνες που σχετίζονται με την έκθεση σε καρκινογόνα στον χώρο εργασίας στην Ευρώπη

 

Οφέλη

Όλοι ωφελούνται από την αποτελεσματική διαχείριση των επικίνδυνων ουσιών στον χώρο εργασίας. Η ενεργή, συμμετοχική διαχείριση της ασφάλειας και της υγείας καθιστά την επιχείρηση πιο ανταγωνιστική, για παράδειγμα, βελτιώνοντας την παραγωγικότητα.

1. Καλύτερη υγεία των εργαζομένων
2. Λιγότερες απουσίες λόγω ασθένειας
3. Μείωση των δαπανών για μέτρα ελέγχου, μέσα ατομικής προστασίας και ιατρική παρακολούθηση
4. Εξοικονόμηση κόστους για προστασία από πυρκαγιές και εκρήξεις
5. Μείωση του κόστους διάθεσης αποβλήτων
6. Βελτίωση της φήμης της επιχείρησης στα μάτια των πελατών και των καταναλωτών

Επιπτώσεις στην υγεία

Τα προβλήματα υγείας που προκαλούνται από τον χειρισμό επικίνδυνων ουσιών ποικίλλουν από τον ήπιο ερεθισμό των ματιών και του δέρματος έως σοβαρές επιδράσεις, όπως οι συγγενείς ανωμαλίες και ο καρκίνος. Τα συμπτώματα μπορεί να είναι οξείας μορφής ή μακροχρόνια ενώ ορισμένες ουσίες μπορεί να έχουν σωρευτική επίδραση.

Δερματικές παθήσεις
Αλλεργίες
Αναπνευστικές παθήσεις
Καρκίνος
Βλάβες στην αναπαραγωγική ικανότητα και συγγενείς ανωμαλίες
Βλάβη του εγκεφάλου και του νευρικού συστήματος
Δηλητηρίαση

Μέτρα πρόληψης

Το πρώτο βήμα για την προστασία των εργαζομένων από επικίνδυνες ουσίες είναι η διενέργεια εκτίμησης κινδύνου. Στη συνέχεια, πρέπει να λαμβάνονται μέτρα για την εξάλειψη ή τη μείωση των κινδύνων στο ελάχιστο. Η ευρωπαϊκή νομοθεσία για την προστασία των εργαζομένων προβλέπει μια ιεράρχηση των μέτρων τα οποία καλούνται να λάβουν οι εργοδότες για τον έλεγχο των κινδύνων που ενέχουν οι επικίνδυνες ουσίες.

Εξάλειψη των επικίνδυνων ουσιών
Υποκατάσταση από λιγότερο επικίνδυνες ουσίες, χημικά προϊόντα ή διαδικασίες
Τεχνικά μέτρα, όπως ο εξαερισμός
Οργανωτικά μέτρα, όπως ο αποχώρηση από τους χώρους εργασίας
Μέσα ατομικής προστασίας

Διαχείριση επικίνδυνων ουσιών

Επικίνδυνες ουσίες απαντώνται σε όλους σχεδόν τους χώρους εργασίας. Στην Ευρώπη, εκατομμύρια εργαζόμενοι έρχονται σε επαφή με παράγοντες σε υγρή, αέρια ή στερεά μορφή που θέτουν σε κίνδυνο την υγεία ή την ασφάλεια των εργαζομένων.

Νοοτροπία πρόληψης
Εκτίμηση κινδύνου
Μέτρα πρόληψης
Εργαλεία και καθοδήγηση
Νομοθεσία