Hold on for press release until 27/11/2025 - 08:00
Pracownicy opieki domowej w UE: nowe sprawozdanie EU-OSHA ujawnia istotne problemy w zakresie bezpieczeństwa i zdrowia
Nowe sprawozdanie Europejskiej Agencji Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy (EU-OSHA) rzuca światło na często pomijane zagrożenia, na jakie narażeni są pracownicy opieki domowej w Europie, która stanowi coraz większą, ale często zaniedbywaną część europejskiego systemu opieki zdrowotnej i społecznej. W sprawozdaniu podkreślono najpowszechniejsze zagrożenia i wyniki w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy (BHP), a także strategie zarządzania i zapobiegania.
Opieka domowa: Istotny, ale niepewny sektor
Opieka domowa pozwala milionom ludzi w całej Europie żyć samodzielnie we własnych domach, otrzymując jednocześnie wsparcie dostosowane do wieku lub rodzaju niepełnosprawności. Sam charakter tej pracy, wykonywanej w domach prywatnych, często bez bezpośredniego nadzoru i w bardzo zróżnicowanych warunkach, naraża jednak pracowników na znaczne zagrożenia dla bezpieczeństwa i zdrowia oraz złe warunki pracy.
Praca w sektorze opieki domowej, będąca jednym z najgorzej opłacanych zawodów w UE, jest również bardzo wymagająca, zarówno pod względem fizycznym, jak i psychospołecznym. Typowe problemy zdrowotne obejmują zaburzenia układu mięśniowo-szkieletowego związane z podnoszeniem ciężarów i niewygodnymi pozycjami, problemy związane ze zdrowiem psychicznym, takie jak stres, izolacja i napięcie emocjonalne, a także narażenie na zagrożenia fizyczne, biologiczne i chemiczne. Mogą one prowadzić do poślizgnięć i upadków, a także narażenia na choroby zakaźne i substancje niebezpieczne, takie jak środki dezynfekujące lub leki.
Utrzymujące się niedobory personelu oznaczają, że sektor jest w dużym stopniu uzależniony od pracowników migrujących, którzy borykają się z dodatkowymi zagrożeniami związanymi z ich statusem migracji i zatrudnienia.
W nowym sprawozdaniu EU-OSHA, opracowanym w ramach projektu badawczego „Health and social care and OSH” [Opieka zdrowotna i społeczna a BHP], podkreślono pilną potrzebę ulepszenia strategii oceny ryzyka i zapobiegania dostosowanych do warunków opieki domowej. Podkreślono w nim również znaczenie zaangażowania pracowników opieki domowej w opracowywanie i wdrażanie środków zapobiegawczych.
„Pracownicy opieki domowej są niewidzialnym filarem naszych systemów opieki. Wspierają oni naszych najbardziej bezbronnych obywateli, często jednak robią to w niepewnych warunkach pracy. Niniejsze sprawozdanie pokazuje, że dzięki odpowiednim strategiom i inicjatywom zapobiegawczym możemy sprawić, że praca związana z opieką domową będzie bezpieczniejsza i zdrowsza”.
William Cockburn, dyrektor wykonawczy EU-OSHA
Rozwiązania w praktyce: studia przypadków i wskazówki dotyczące polityki
Do sprawozdania dołączono sześć studiów przypadków pokazujących, w jaki sposób w całej Unii Europejskiej podchodzi się do wyzwań związanych z BHP w sektorze opieki domowej.
-
Barcelona Social Superblocks (Hiszpania): reorganizuje usługi opieki domowej według dzielnic, poprawiając warunki pracy poprzez samodzielnie organizujące się zespoły, jednocześnie podkreślając potrzebę zindywidualizowanego podejścia.
-
Inicjatywa KoBrA (Niemcy): pokazuje znaczenie ścisłej współpracy zainteresowanych stron, odpowiedniego finansowania i wykorzystania narzędzi cyfrowych.
-
Model ergonomiczny Siun Sote (Finlandia): przeciwdziała zaburzeniom układu mięśniowo-szkieletowego wśród pracowników opieki poprzez proaktywną profilaktykę i szkolenia.
-
Projekt ProCare (sześć państw członkowskich UE): przyczynia się do wdrożenia innowacyjnych środków mających na celu zapobieganie wypaleniu zawodowemu długoterminowych opiekunów i zarządzanie nim oraz podnoszenie umiejętności opiekuńczych.
-
Program Carers, Cared (Francja): poprawia jakość opieki i życia zarówno opiekunów, jak i osób korzystających z opieki.
-
EBINCOLF (Włochy): agencja ds. szkoleń i certyfikacji, która promuje standardy zawodowe i bezpieczniejsze miejsca pracy dla pracowników opieki.
Ponadto w dokumencie orientacyjnym przedstawiono zalecenia dotyczące radzenia sobie z bieżącymi wyzwaniami w zakresie opieki domowej. Obejmują one profesjonalizację i formalizację sektora, poprawę wyposażenia i ergonomii, opracowanie narzędzi dostosowanych do potrzeb sektora oraz rozszerzenie badań nad rosnącą różnorodnością pracowników, w tym poprawę BHP pracowników opieki domowej zatrudnionych bezpośrednio przez gospodarstwa domowe.
Dostęp do pełnego sprawozdania lub podsumowania „Pracownicy opieki domowej – kompleksowy przegląd zagrożeń dla bezpieczeństwa i higieny pracy”
Zachęcamy do zapoznania się z powiązanymi publikacjami:
Uwaga do redaktora
Europejska Agencja Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy (EU-OSHA) stawia sobie za cel uczynienie Europy bezpieczniejszym, zdrowszym i wydajniejszym miejscem pracy. Agencja bada, opracowuje i rozpowszechnia wiarygodne, wyważone i bezstronne informacje na temat bezpieczeństwa i zdrowia w pracy oraz organizuje ogólnoeuropejskie kampanie informacyjne. Agencja została ustanowiona przez Unię Europejską w 1994 r. i ma siedzibę w Bilbao w Hiszpanii; zrzesza przedstawicieli Komisji Europejskiej, przedstawicieli rządów państw członkowskich, przedstawicieli organizacji pracodawców i pracowników, a także czołowych specjalistów z każdego z państw członkowskich UE i państw spoza UE.
Obecnie można nas śledzić na Facebooku, X (Twitter), LinkedIn, YouTube bądź zaprenumerować nasz comiesięczny biuletyn OSHmail. Można również zarejestrować się i otrzymywać regularne wiadomości i informacje z EU-OSHA poprzez komunikaty RSS.
https://osha.europa.eu/pl
