De enquête brengt de vaakst vastgestelde risicofactoren op de werkplek aan het licht, die in de loop van de tijd relatief stabiel lijken te zijn. Net als in 2019 houden de twee belangrijkste risicofactoren in 2024 verband met aandoeningen aan het bewegingsapparaat: langdurig zitten, dat in de meest recente editie bovenaan de ranglijst staat, werd door 64 % van de werkplekken gemeld en repetitieve hand- of armbewegingen volgen op de voet met 63 %. Daarnaast noemde 52 % het tillen of verplaatsen van mensen of zware lasten als een belangrijke risicofactor.

Bovendien is het aantal bedrijven dat meldt dat werknemers thuiswerken bijna verdubbeld (van 13 % in 2019 naar 23 % in 2024), wat gepaard gaat met een groeiend bewustzijn van de impact van digitalisering op de veiligheid en gezondheid van werknemers.

Ook psychosociale risico’s doen zich vaak voor, met name in de dienstensector: 56 % van de organisaties wijst op de uitdaging om met moeilijke klanten, patiënten of leerlingen om te gaan.

Over de resultaten zei William Cockburn, uitvoerend directeur van EU-OSHA: “25 % van de organisaties herkent de aanwezigheid van psychosociale risico’s nog steeds niet, wat wijst op een aanzienlijke tekortkoming in de aanpak van deze belangrijke problemen. Dit onderstreept het belang van onze komende campagne voor een gezonde werkplek, die in 2026 van start gaat en zich zal richten op het aanpakken van de gevolgen van psychosociale risico’s op het werk op de geestelijke gezondheid van werknemers.”

21 % van de werkplekken die melding maken van psychosociale risicofactoren, vindt dat deze risico’s moeilijker te beheren zijn dan andere risico’s op het gebied van veiligheid en gezondheid op het werk. De cijfers variëren aanzienlijk per land, waarbij Noordse landen zoals Zweden (38 %) en Denemarken (37 %) grotere uitdagingen ervaren. De werknemersparticipatie bij het opstellen van maatregelen ter voorkoming van psychosociale risico’s is licht afgenomen, van 61 % in 2019 naar 55 % in 2024.

Bovendien laat het onderzoek zien dat er steeds meer aandacht wordt besteed aan digitale technologieën bij risicobeoordelingen op de werkplek, die nu op 43 % van alle werkplekken worden uitgevoerd, waarbij Spanje en Slovenië vooroplopen met meer dan 60 %. Evenzo biedt 42 % van de bedrijven opleidingen over het gebruik van digitale technologieën aan, tot 75 % in Malta. Esener belicht ook risicofactoren die verband houden met het gebruik van digitale technologieën op het werk. Naast risico’s voor het bewegingsapparaat melden bedrijven een verhoogde arbeidsintensiteit (34 %), overbelasting (32 %) en vervaging van de grenzen tussen werk en privéleven (27 %).

Bemoedigend is dat er een aanzienlijke verbetering is opgetreden in de raadpleging van werknemers over de gevolgen van de digitalisering voor de veiligheid en gezondheid. Van de bedrijven die ten minste één digitale technologie gebruiken, bevestigt 35 % dat zij werknemers raadplegen, tegenover 24 % in 2019.

Het eerste verslag over de bevindingen markeert het begin van een reeks analyses waarin dieper zal worden ingegaan op de gegevens van Esener 2024. In de daaropvolgende verslagen zullen tegen 2026 gedetailleerde resultaten worden gepubliceerd.

Links:

• Dit verslag presenteert de eerste bevindingen van de vierde Europese bedrijvenenquête naar nieuwe en opkomende risico’s (Esener-2024)

• Verken de tool voor datavisualisatie van Esener