Micro-, kleine en middelgrote ondernemingen
EU-OSHA werd opgericht met een eenvoudig maar belangrijk doel: werkplekken in Europa veiliger, gezonder en productiever maken. Zijn doel iskennis te vergroten, het bewustzijn van risico’s op de werkplek te verhogen en verbeteringen op het gebied van veiligheid en gezondheid op het werk (VGW) te bevorderen. Het zoekt daarbij contact met beleidsmakers en het bedrijfsleven en tracht werkplekken te bereiken met betrouwbare, deskundige informatie en praktische tools.
Micro-, kleine en middelgrote ondernemingen maken het overgrote deel van het bedrijfsleven in Europa uit. Alleen al micro-bedrijven vertegenwoordigen een verbazingwekkend hoog aandeel van 95%. Daarom vormt het midden- en kleinbedrijf (mkb/kmo’s) en in het bijzonder de micro- en kleine ondernemingen, het doelpubliek van EU-OSHA: daar werkt niet alleen meer dan de helft van de beroepsbevolking in de EU, maar deze categorie ondernemingen heeft ook te lijden onder een onevenredig hoog percentage ongevallen en andere VGW-problemen. Grotere ondernemingen investeren steeds meer in VGW-beleid. Dit ontbreekt blijkbaar in veel kmo’s, waarschijnlijk omdat men denkt dat er te weinig middelen zijn, of omdat dat ook werkelijk zo is, en omdat er vaak weinig informatie wordt gedeeld over effectief VGW-beheer.
© EU-OSHA Photo Competition 2009 / Georgy Velichkov
In 2001 heeft de EU financieringsprogramma’s ingevoerd omdat zij inzag dat het midden- en kleinbedrijf de kracht van Europa vormde en steun nodig had. Op uitnodiging van het Europees Parlement nam EU-OSHA deze programma’s enthousiast op en zette een parallel programma op, dat liep van 2001 tot 2003.
In het eerste jaar steunde het agentschap 51 projecten met subsidies van 25 000 EUR tot 190 000 EUR, voor een totaalbedrag van 5 miljoen EUR. Meer dan een half miljoen kleine en middelgrote ondernemingen profiteerden van het initiatief en er werden meer dan 15 000 uren cursussen en seminars geboden over risicobewustzijn en goede praktijken. Uiteraard nam de populariteit van het programma toe en in het tweede jaar kregen al 700 000 kleine en middelgrote ondernemingen steun.
Door deze financieringsprogramma’s kon het agentschap in de eerste jaren van zijn bestaan al veel kleine en middelgrote ondernemingen in heel Europa bereiken. Niet alleen nam het bewustzijn van veiligheid en gezondheid op het werk toe, maar ook de bekendheid van het agentschap bij de ondernemingen die het wil ondersteunen.
Micro- en kleine ondernemingen hebben het meeste baat bij de activiteiten van EU-OSHA. Voortgekomen uit de Europese Week voor veiligheid en gezondheid op het werk, die het agentschap sinds 2000 organiseerde, en vervolgens de jaarlijkse VGW-informatiecampagnes, maakt het paradepaardje van EU-OSHA, de campagne voor een gezonde werkplek inmiddels een groot deel uit van zijn inspanningen om kleine ondernemingen te bereiken. De tweejarige campagnes streven naar een groter bewustzijn van relevante VGW-gerelateerde thema’s door middel van de uitwisseling van goede praktijken en de productie en verspreiding van informatiematerialen, concrete tools en hulpbronnen. Alle campagnematerialen zijn zodanig ontworpen dat zij gemakkelijk te begrijpen zijn, gratis kunnen worden gebruikt en dus afgestemd zijn op de behoeften van kleine ondernemingen, die wellicht moeilijk tijd en geld aan VGW kunnen besteden.
De eerste tweejarige campagne ging in 2008 van start en was gericht op risicobeoordeling, die ten grondslag ligt aan alle doeltreffende VGW-praktijken. In deze eerste campagne zag het OiRA-platform (Online interactive Risk Assessment) het licht. OiRA is specifiek bedoeld voor micro- en kleine ondernemingen. Het maakt het mogelijk sectorale webtools te ontwikkelen waarmee risico’s doeltreffend kunnen worden beoordeeld en aangepakt. OiRA heeft inmiddels duizenden kleine ondernemingen geholpen om op een eenvoudige en goedkope manier risico’s te beoordelen.
© EU-OSHA - conferentie op hoog niveau over veiligheid en gezondheid in micro- en kleine ondernemingen - 19 juni 2018, Brussel
In juni 2018 organiseerde EU-OSHA in Brussel een conferentie over het verbeteren van VGW in kleine ondernemingen in Europa. Europese, nationale en internationale partners bespraken de conclusies van het driejarige project Sesame (Safe Small and Micro Enterprises). Een belangrijke aanbeveling was de inzet van alle belanghebbenden, en de coördinatie van hun inspanningen bij hun streven micro- en kleine ondernemingen te bereiken. Het project heeft ook een heel groot aantal praktijkvoorbeelden opgeleverd, die zijn afgestemd op de behoeften van micro- en kleine ondernemingen in meer dan 60 sectoren.
Wie nog meer?
Al is het midden- en kleinbedrijf het belangrijkste doelpubliek van het werk van EU-OSHA, het is bij lange na niet de enige begunstigde. Andere belanghebbenden:
- beleidsmakers op EU- en nationaal niveau;
- werknemers en werkgevers en hun vertegenwoordigers;
- VGW-professionals en -onderzoekers;
- nationale overheden.
Duidelijk is dat het werk van EU-OSHA een zeer brede uitstraling heeft. Toch blijft zijn doel duidelijk en van essentieel belang: werkplekken in Europa veiliger, gezonder en productiever maken.