Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο των Κινδύνων

Σκοπός του Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου των Κινδύνων του EU-OSHA είναι ο προσδιορισμός των νέων και των αναδυόμενων κινδύνων στον τομέα της επαγγελματικής ασφάλειας και υγείας προκειμένου να βελτιωθεί η έγκαιρη λήψη προληπτικών μέτρων και η αποτελεσματικότητά τους.

Για την επίτευξη του σκοπού αυτού, το Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο των Κινδύνων προβαίνει σε επισκόπηση της επαγγελματικής ασφάλειας και υγείας στην Ευρώπη, περιγράφει τις τάσεις και τους υποκείμενους παράγοντες και προβλέπει ενδεχόμενες αλλαγές στο εργασιακό περιβάλλον, καθώς και τις πιθανές επιπτώσεις τους στην επαγγελματική ασφάλεια και υγεία.

Στόχοι

Όσο περισσότερο εξελίσσεται η κοινωνία μας υπό την επίδραση των νέων τεχνολογιών και των μεταβαλλόμενων οικονομικών και κοινωνικών συνθηκών, τόσο αλλάζουν διαρκώς οι χώροι εργασίας και οι εργασιακές πρακτικές και διαδικασίες. Οι νέες αυτές καταστάσεις συνεπάγονται νέους κινδύνους και προκλήσεις για τους εργαζόμενους και τους εργοδότες, οι οποίες με τη σειρά τους επιβάλλουν την υιοθέτηση πολιτικών, διοικητικών και τεχνικών προσεγγίσεων με σκοπό τη διασφάλιση υψηλών επιπέδων ασφάλειας και υγείας στην εργασία.

Η αποτελεσματική πρόληψη μπορεί να συμβάλει σημαντικά στην ευόδωση του γενικού στόχου της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» για την επίτευξη έξυπνης, βιώσιμης και χωρίς αποκλεισμούς οικονομικής ανάπτυξης, καθώς και στην αύξηση του ποσοστού απασχόλησης από το 69% στο 75%. Πολλοί εργαζόμενοι αποχωρούν από την αγορά εργασίας λόγω κακών συνθηκών επαγγελματικής ασφάλειας και υγείας. Κατά συνέπεια, η καλύτερη πρόβλεψη των κινδύνων αποτελεί ουσιώδη προϋπόθεση για τη βελτίωση της πρόληψής τους, καθώς και για τη διασφάλιση της βιωσιμότητας του εργασιακού βίου και την αύξηση του ποσοστού απασχόλησης.

Διαδοχικές ευρωπαϊκές στρατηγικές για την υγεία και την ασφάλεια στην εργασία προσδιόρισαν την ανάγκη προετοιμασίας για τις νέες αυτές περιστάσεις και τόνισαν ότι:

«Για τον έλεγχο των κινδύνων είναι απαραίτητη η πρόβλεψη νέων και αναδυόμενων κινδύνων, είτε πρόκειται για κινδύνους που συνδέονται με τις τεχνικές καινοτομίες , είτε για κινδύνους που προκύπτουν από τις κοινωνικές εξελίξεις.
. Απαιτείται καταρχάς συνεχής παρατήρηση των κινδύνων, με βάση μια συστηματική συλλογή επιστημονικών πληροφοριών και γνωμών». (Κοινοτική στρατηγική για την υγεία και την ασφάλεια στην εργασία 2002-2006)

Τη στρατηγική για την ίδρυση Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου των Κινδύνων (ΕΠΚ) από τον EU-OSHA με σκοπό την εκτέλεση των ως άνω καθηκόντων διαδέχθηκε η κοινοτική στρατηγική 2007-2012, η οποία τόνιζε τη σημασία της πρόβλεψης των κινδύνων και καλούσε το Παρατηρητήριο του Οργανισμού να αναλάβει μια σειρά από πρωτοβουλίες.

Η τελευταία ευρωπαϊκή στρατηγική, το πλαίσιο στρατηγικής της ΕΕ για την ασφάλεια και την υγεία στην εργασία κατά την περίοδο 2014-2020, εξακολουθεί να προωθεί τον συγκεκριμένο στόχο ζητώντας την παροχή υποστήριξης στα πορίσματα του Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου των Κινδύνων.

Πώς εργάζεται το Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο των Κινδύνων

Το ΕΠΚ προσθέτει αξία συλλέγοντας και αναλύοντας πληροφορίες, εντάσσοντάς τες σε συγκεκριμένο πλαίσιο (π.χ. στην ευρωπαϊκή κοινωνική ατζέντα και στην κοινοτική στρατηγική), ανιχνεύοντας τάσεις με σκοπό την «πρόβλεψη αλλαγών» και παρέχοντας αποτελεσματική ενημέρωση σχετικά με τα βασικά ζητήματα στο κοινό στο οποίο απευθύνεται: στους υπευθύνους χάραξης πολιτικής και στους ερευνητές. Σκοπός του είναι επίσης να ενθαρρύνει τη συζήτηση και τον προβληματισμό μεταξύ των ενδιαφερόμενων μερών του EU-OSHA και να παράσχει μια πλατφόρμα συζήτησης μεταξύ των εμπειρογνωμόνων και των υπευθύνων χάραξης πολιτικής σε διάφορα επίπεδα.

Οι πληροφορίες που απαιτούνται για τον προσδιορισμό των νέων και των αναδυόμενων κινδύνων προέρχονται από διάφορες πηγές, όπως από δεδομένα επίσημων μητρώων, από την ερευνητική βιβλιογραφία, από προβλέψεις εμπειρογνωμόνων ή από δεδομένα ερευνών. Για να καλύψει όλες αυτές τις πιθανές πηγές πληροφόρησης, το ΕΠΚ οργανώνει τις δραστηριότητές του σε τρεις βασικούς τομείς: